Doanh Thu là Gì? Cách Tính và Phân Loại Doanh Thu

Doanh thu là một trong những thuật ngữ quan trọng trong kinh doanh. Vậy doanh thu là gì? Có những loại doanh thu nào và cách tính doanh thu ra sao?

Doanh Thu là Gì?

Theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 14, doanh thu được định nghĩa là tổng giá trị lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động kinh doanh, sản xuất thông thường, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Nói một cách đơn giản, doanh thu là toàn bộ số tiền doanh nghiệp thu được từ việc bán sản phẩm, cung cấp dịch vụ, hoạt động tài chính và các hoạt động kinh doanh khác. Doanh thu là chỉ tiêu quan trọng phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Minh họa khái niệm doanh thu trong kinh doanh

Doanh thu là yếu tố then chốt để đánh giá sự thành công và phát triển của một doanh nghiệp. Nó cho thấy khả năng tạo ra giá trị của doanh nghiệp từ các hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Công Thức Tính Doanh Thu

Công thức tính doanh thu cơ bản là:

TR = Q x P

Trong đó:

• TR: Doanh thu
• Q: Sản lượng bán ra
• P: Giá sản phẩm/dịch vụ

Công thức này áp dụng cho doanh nghiệp có một hoạt động kinh doanh chính. Đối với doanh nghiệp có nhiều nguồn doanh thu khác nhau, ví dụ như doanh thu từ sản xuất, kinh doanh thương mại, đầu tư tài chính, thì công thức tính doanh thu sẽ là tổng doanh thu của từng hoạt động:

TR = TR1 + TR2 + TR3 + …

Trong đó: TR1, TR2, TR3… là doanh thu của từng hoạt động kinh doanh.

Công thức tính doanh thu cho doanh nghiệp đa ngành

Ngoài doanh thu, còn có các khái niệm doanh thu thuần và doanh thu ròng. Doanh thu thuần dùng để xác định kết quả kinh doanh trong một kỳ nhất định. Công thức tính kết quả kinh doanh là: Doanh thu thuần – Giá vốn – Chi phí quản lý kinh doanh. Doanh thu ròng là lợi nhuận sau khi trừ tất cả các chi phí, bao gồm thuế, chi phí khấu hao, và các khoản chi phí khác. Công thức tính doanh thu ròng là: Tổng doanh thu – Tất cả các chi phí (sản xuất, kinh doanh, thuế).

Các Loại Doanh Thu

Theo Chuẩn mực Kế toán số 14, doanh thu được phân loại như sau:

• Doanh thu từ hoạt động bán hàng: Thu nhập từ việc bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất, bán hàng hóa mua vào, và bán bất động sản đầu tư.
• Doanh thu từ hoạt động cung cấp dịch vụ: Thu nhập từ việc cung cấp các dịch vụ như vận tải, du lịch, cho thuê tài sản…
• Doanh thu bán hàng nội bộ: Thu nhập từ việc bán sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ giữa các đơn vị trực thuộc trong cùng một công ty.
• Doanh thu từ hoạt động tài chính: Thu nhập từ lãi vay, tiền bản quyền, cổ tức, lợi nhuận được chia và các hoạt động tài chính khác.

Phân loại doanh thu theo chuẩn mực kế toán

Việc phân loại doanh thu giúp doanh nghiệp theo dõi và đánh giá hiệu quả của từng hoạt động kinh doanh, từ đó đưa ra chiến lược phát triển phù hợp.

Các Khoản Giảm Trừ Doanh Thu

Các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm:

Chiết Khấu Thương Mại

Là khoản chiết khấu dành cho khách hàng khi mua sản phẩm với số lượng lớn. Khoản chiết khấu này thường được ghi rõ trong hợp đồng mua bán.

Các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu

Hàng Bán Bị Trả Lại

Là khoản giảm trừ doanh thu do hàng hóa bị khách hàng trả lại vì nhiều lý do như vi phạm hợp đồng, sản phẩm kém chất lượng, không đúng quy cách…

Giảm Giá Hàng Bán

Là khoản giảm trừ doanh thu do giảm giá hàng bán vì sản phẩm bị lỗi, kém chất lượng, không đúng quy cách theo hợp đồng.

Công thức tính doanh thu và các yếu tố liên quan

Hiểu rõ về doanh thu, cách tính và các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu là điều cần thiết cho bất kỳ doanh nghiệp nào muốn phát triển bền vững.