PHÂN TÍCH BÀI THƠ MẸ ỐM CỦA TRẦN ĐĂNG KHOA

Trần Ðăng Khoa in bài thơ đầu tiên năm 1966, khi Khoa lên tám tuổi.

Bạn đang xem: Phân tích bài thơ mẹ ốm của trần đăng khoa

Nhưngbắt đầu làm thì chắc còn sớm hơn. Ðó là hiện tượng hy hữu trong lịch sửvăn học nước ta, là sự gặp gỡ của những yếu tố chủ quan và khách quan cómột không hai, đủ sức tạo ra một hiện tượng tuyệt đẹp của thời đại cáchmạng. Tuy nhiên ở đây tôi chưa muốn nói nhiều về hiện tượng này, mà chỉthử xem xét đến một trong những sáng tác thời niên thiếu của “thầnđồng thơ” này, hy vọng qua đó có thể khám phá ra một vài nét gì đótrong bản sắc thơ Trần Ðăng Khoa chăng. Vào lứa tuổi còn ham chơi giun dế,nhưng bên cạnh những bài thơ hồn nhiên rất trẻ con, nhà thi sĩ tí hon đãtỏ ra già trước tuổi rất nhiều khi không ít lần đem vào thơ những chuyệnchẳng trẻ con một tí nào. Nhưng bài như thế không có tội tình gì và cũngrất Trần Ðăng Khoa thôi, nhưng khi thời cuộc đã đi qua, cũng như nhiều tácphẩm cùng thời khác, sau này đọc lại ta có cảm giác sức sống của chúng haomòn đi khá nhiều, đôi lúc còn gây dị ứng. Có lẽ vì thế mà tôi đã chọnbài “Mẹ ốm” để viết những dòng này, vì ở bài thơ này, Khoa đãđạt đến cả tính chân thực cuộc sống cũng như tính chân thực nghệ thuậtrất cao.

Bài thơ mang tính chân thực trước hết vì nó là thứ tình cảm thiêng liêngcủa muôn đời, một thứ bản năng gốc, tức là lòng yêu thương vô bờ củađứa con với người mẹ, huống chi đây lại là một đứa con còn bé bỏng.Người ta có thể khôn ngoan ở đâu, mánh lới với ai, nhưng khi đến trướcngười mẹ ruột, ta luôn trở lại là một đứa trẻ thơ ngây, hồn nhiên nhưthuở còn tấm bé:

Mọi hôm mẹ thích vui chơiHôm nay mẹ chẳng nói cười được đâu

Nói “mẹ thích vui chơi” là cách nói của trẻ con, nhìn từ góc độtrẻ con, tức là tiếp thu hình ảnh người mẹ qua lăng kính trẻ con, cũng nhưcâu tiếp đó “hôm nay mẹ chẳng nói cười được đâu” – ta nghe nhưcậu bé đang phân bua với ai đó, mặc dù cậu chỉ tự nói một mình: đặc thùcủa trẻ con là luôn tưởng mình là người lớn, và vì vậy chúng lại càngtrẻ con hơn. Và trẻ con thì thích tò mò, ưa quan sát:

Lá trầu khô giữa cơi trầuTruyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay

Xem Thêm : VÌ AI MÀ TÔI ĐIÊN VÌ AI MÀ TÔI HẾT HỒN NHIÊN

Câu thơ trên ngỡ như tự nhiên như không, nhưng đó là một lối nói màkhông có kỹ năng nghề nghiệp không dễ dùng được. Còn câu dưới, với chitiết “Truyện Kiều” thì để lộ một bài thơ rõ rệt, vì chi tiết rấtthực trong đời thực này lại mang đầy sức mạnh nghệ thuật, bởi nó nói lênbao điều về người mẹ, đến mức nếu ta muốn giảng giải cho ra nhẽ thì phảitốn không ít giấy mực! Từng bước một, ta thấy xuất hiện một bản lĩnh thơthực sự, nghĩa là khả năng nghe ra được những tiếng nói sâu thẳm vốn làbản chất của hiện tượng mà người thường không dễ gì nghe ra và hơn thếnữa – khả năng diễn đạt những biểu hiện tinh vi ấy bằng thứ ngôn ngữ giảndị, chính xác và giàu hình ảnh có thể gây hiệu quả tình cảm mạnh mẽ:

Nắng mưa từ những ngày xưaLặn trong đời mẹ đến giờ chưa tan

Hai câu thơ tài tình bởi đã gọi đúng tên sự việc, một sự việc bao gồm cảmột đời người, nếu không muốn nói bao gồm mọi đời người, trong có vẻnvẹn mười bốn âm tiết. Một đứa con, dẫu còn măng sữa, mà đã ý thức sâusắc đến thế về những chịu đựng, hy sinh trời bể của người mẹ thật đãkhiến cho không chỉ người mẹ, mà ngay cả người đọc chúng ta cũng khônggiấu nổi cảm động.

Xem thêm: Cách Đăng Ký 3G Sim Học Sinh Viettel Cho Sinh Viên Nhiều Ưu Đãi

Cả hai dòng thơ cô đúc, không có từ nào không hàmchứa một lượng thông tin cần thiết, đặc biệt với từ “lặn” khôngthể chính xác và biểu cảm hơn. Nhà thơ mười hai tuổi này thật đã gồm vàotrong thơ cả tài và tình khi tiếp tục làm ta kinh ngạc vì những chi tiết nhậnxét không phải chỉ bật lên từ con mắt mà là từ trong sâu thẳm trái tim:

Cả đời đi gió đi sươngBây giờ mẹ lại lần giường tập đi

Còn nhớ có lần Trần Ðăng Khoa đã từng nói rằng Khoa không phải là nhà thơviết cho thiếu nhi. Quả thực điều này cũng dễ nhầm lẫn. Ðã đành một đứatrẻ đặt bút thì mọi điều cận ta viết ra đều là của một đứa trẻ. Nhưngmột đứa trẻ thi sĩ thì là của chung tất cả mọi người, cậu bé hay cô béấy có thể đem cả thế giới vào trong thơ theo cách của mình, mà vị tất cáchấy đã kém sâu sắc, kém thấu thị hơn ở những người lớn. Với một câu thơnhư câu thơ trên, những thi sĩ lớn tuổi cũng phải ngả mũ chào, bởi dẫu cóđược cái tinh tế và nhạy cảm thi sĩ như Khoa thì ít ra những người lớncũng hoặc làm cho câu thơ già đi hoặc làm cho nó mang cái vẻ trẻ con giả vờrất khó chịu. Với trường hợp những câu thơ kỳ diệu như thế này, cùng lúcTrần Ðăng Khoa phải vận động theo hai quá trình ngược nhau: phải trưởngthành lên để nhìn nhận sự việc bằng sự từng trải của một người lớn, lạiphải quay trở về với bản chất trẻ con của mình! Sự phân thân, hay chính lànhập thân không biết nữa đã làm cho cậu bé như có hai cuộc đời trong mộtcon người. Khổ thơ tuyệt vời tiếp đó càng khẳng định khả năng phân thânnày của tài năng thiên bẩm Trần Ðăng Khoa:

Xem Thêm : Honda SH Ý xài gần 10 năm, bán giá ‘trên mây’ tại Việt Nam

Mẹ vui, con có quản gìNgâm thơ, kể chuyện, rồi thì múa caRồi cao diễn kịch giữa nhàMột mình con sắm cả ba vai chèo

Xưa nay có nhiều câu thơ hay nhưng rất ít đạt đến song toàn: hoặc cái tàilấn cái tình, hoặc ngược lại. Bốn câu thơ trên của Khoa, cùng với cả nhữngcâu trên kia nữa, cùng lúc làm cho ta vừa trân trọng cái tình, lại vừa khâmphục cái tài, thật là tài tình trọn vẹn. Nhà nghệ sĩ tí hon thuở ấy đãlàm được cùng lúc những việc ngỡ như trái ngược nhau: vừa trẻ con, vừangười lớn, vừa tỉnh táo, vừa đắm say, một chân đặt giữa đời một chânđứng vững trên mảnh đất của nghệ thuật.

Xem thêm: Mách Bạn Gói Cước Internet Rẻ Nhất Của Viettel, Fpt, Vnpt, Giá Cước Nhà Mạng Internet Nào Rẻ Nhất Hiện Nay

Một sự kết hợp tài tính đến nhưvậy, không chỉ trong thế kỷ này, mà trong cả lịch sử cũng thật hiếm hoi.

Anh Ngọc Hạnh phúc gia đình

*

Thông tin trên mạng NetcodoMọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tạiBan Biên Tập Mạng NetcodoÐiện thoại: (54)847247 – Email Intranet: quantri

Nguồn: https://firstreal.com.vn
Danh mục: Tài Chính

Related Posts

Mức phạt tiền thuế chậm nộp? Cách tính và cách hạch toán?

cách tính tiền chậm nộp thuế gtgt 2021

Bảng giá bảo dưỡng xe máy Honda mất bao nhiêu tiền – Giá mùa tết

thay phốt xe máy bao nhiêu tiền

Cách viết công văn xin giảm tiền thuê văn phòng chuẩn chỉnh từ A-Z

công văn xin miễn giảm tiền thuê mặt bằng

Mất tiền trong tài khoản ngay sau cuộc gọi của “nhân viên ngân hàng”

techcombank làm mất tiền của khách

Kết quả xổ số Tiền Giang hôm nay ngày 9 tháng 1 năm 2022

kqxs tiền giang 9/1/2022

Thay màn hình Oppo A5s giá bao nhiêu tiền? Bảng giá

thay màn hình oppo a5s hết bao nhiêu tiền